Overgang: voel jij je gehoord?

Allereerst even duidelijkheid over de begrippen overgang en menopauze, want die twee worden door elkaar gebruikt. De overgang is de periode voorafgaand aan de menopauze. Pas als een vrouw een jaar niet heeft gemenstrueerd, zit ze officieel in de menopauze. Beide fasen kunnen de nodige gezondheidsklachten geven. In mijn orthomoleculaire praktijk ontmoet ik heel veel vrouwen die deze periode als verschrikkelijk ervaren. In dit artikel spreken we over overgang én menopauze.

De periode van overgang en menopauze, is een natuurlijke fase in het leven van elke vrouw. Toch voelen velen zich niet gehoord door hun artsen als ze met deze periode te maken krijgen. Dit kan leiden tot frustratie, onbegrip en soms zelfs een gevoel van isolatie. Laten we dit onderwerp verkennen en kijken naar zowel de orthomoleculaire benadering als hormonale substitutietherapie (HRT) als mogelijke oplossingen.

Veel vrouwen ervaren de menopauze als een periode vol uitdagingen. Symptomen zoals opvliegers, nachtelijk zweten, stemmingswisselingen, gewichtstoename en slaapproblemen kunnen het dagelijks leven aanzienlijk verstoren. Toch melden veel vrouwen dat hun zorgen en klachten vaak worden gebagatelliseerd of niet serieus genomen door hun artsen. Als ze naar hun huisarts gaan worden alle klachten toegeschreven aan de overgang/menopauze en wordt er meestal De Pil of een hormoonspiraal voorgeschreven.

Onderzoek wijst uit dat deze ervaring niet uniek is. Een studie gepubliceerd in het tijdschrift Menopause Today toonde aan dat meer dan 70% van de vrouwen zich niet volledig ondersteund voelt door hun arts tijdens de menopauze. Dit kan te wijten zijn aan een gebrek aan kennis of training van de artsen op dit gebied, of simpelweg door tijdgebrek in drukke medische praktijken.

De Orthomoleculaire Benadering

Vanuit de de orthomoleculaire geneeskunde zoeken we liever naar een manier om de vrouw in deze periode optimaal te ondersteunen met voeding, leefstijl en stressmanagement om de hormonale balans zoveel mogelijk terug te brengen. Het belang van een gezond voedingspatroon, rijk aan eiwitten, gezonde vetten, fyto-oestrogenen, zoals die gevonden worden in soja, lijnzaad en rode klaver en complexe koolhydraten is daarbij groot. Daarnaast kunnen supplementen zoals magnesium, vitamine D en omega-3-vetzuren bijdragen aan het verminderen van symptomen zoals opvliegers en stemmingswisselingen. Maar ook fyto-therapie in supplement-vorm kan heel veel helpen.

Daarnaast is het goed om te kijken naar andere factoren die de hormonale balans kunnen verstoren, zoals stress, hormoon verstorende stoffen in onze omgeving en een slechte nachtrust. De nachten heb je juist in deze periode nodig om uit te rusten én te herstellen. Controle over je eigen gezondheid geeft vertrouwen dat je door deze periode heen zal komen op een goede manier.

Gewichtstoename

Tijdens de overgang en menopauze, ondergaan vrouwen een reeks hormonale veranderingen die verschillende effecten op het lichaam kunnen hebben, waaronder gewichtstoename. Hier zijn enkele redenen waarom dit gebeurt:

1. Verlaging van het Oestrogeenniveau: Een van de belangrijkste hormonale veranderingen tijdens de menopauze is een afname van de oestrogeenniveaus. Dit hormoon speelt een rol bij het reguleren van het lichaamsgewicht en de vetverdeling. Lager oestrogeen kan leiden tot een vertraging van de stofwisseling en een toename van vetopslag, vooral rond de buik.

2. Verandering in Lichaamsvetdistributie: Tijdens de pre-menopauzale jaren hebben vrouwen de neiging om vet op te slaan rond de heupen en dijen. Na de menopauze verschuift deze vetopslag vaak naar de buik, wat kan bijdragen aan een toename in gewicht.

3. Verlies van Spiermassa: Naarmate vrouwen ouder worden, verliezen ze vaak spiermassa. Spieren verbranden meer calorieën dan vet, zelfs in rust, dus minder spiermassa kan leiden tot een tragere stofwisseling en gewichtstoename.

4. Levensstijlveranderingen: Levensstijlveranderingen zoals minder fysieke activiteit en ongezonde eetgewoonten kunnen ook bijdragen aan gewichtstoename tijdens de overgangsjaren.

Er zijn verschillende natuurlijke manieren om gewichtstoename tijdens de overgang te beheersen:

1. Gezonde Voeding:

• Eet gebalanceerd: Zorg voor een dieet rijk aan groenten, fruit, magere eiwitten, gezonde vetten en volkoren producten. Vermijd bewerkte voedingsmiddelen en suikerhoudende snacks
• Hydratatie: Drink voldoende water om gehydrateerd te blijven en hongergevoelens te verminderen.

2. Regelmatige Lichaamsbeweging:

• Cardiovasculaire Oefeningen: Activiteiten zoals wandelen, joggen, fietsen en zwemmen helpen calorieën te verbranden en de stofwisseling te stimuleren.
• Krachttraing: Het opbouwen van spiermassa door middel van gewichtheffen of weerstandstraining kan de stofwisseling verhogen en helpen bij het beheersen van gewichtstoename.

3. Stressmanagement:

• Meditatie en Yoga: Deze praktijken kunnen helpen bij het verminderen van stress, wat op zijn beurt kan helpen om emotioneel eten te beheersen.
• Ademhalingsoefeningen: Regelmatige ademhalingsoefeningen kunnen helpen bij het verminderen van stress en het verbeteren van de stemming

4. Slaap:

• Voldoende Slaap: Een goede nachtrust is essentieel voor gewichtsbeheersing. Streef naar 7-9 uur slaap per nacht.
• Slaaphygiëne: Zorg voor een regelmatig slaapschema en een ontspannende bedtijdroutine. Zorg overdag voor voldoende daglicht en ga in de ochtend direct even naar buiten voor een wandeling vóór het ontbijt

5. Supplementen:

• Vitamine D3 i.c.m. K2: Deze kunnen helpen bij het behoud van botgezondheid en kunnen bijdragen aan gewichtsbeheersing.
• Omega-3 Vetzuren: Deze kunnen helpen bij het verminderen van ontstekingen en het bevorderen van de algehele gezondheid
• Fytotherapie: ga niet zomaar iets slikken maar overleg met een orthomoleculair hormontherapeut wat bij jou klachten past. Als je medicatie slikt is het ook belangrijk te checken wat bij elkaar kan en mag

Hormonale Substitutietherapie (HRT)

Hormonale substitutietherapie (HRT) is een andere veelgebruikte methode om overgangs- en menopauzeklachten te behandelen. HRT werkt door de niveaus van oestrogenen en progesteron in het lichaam aan te vullen, die tijdens de menopauze sterk dalen. Dit kan helpen bij het verminderen van symptomen zoals opvliegers, vaginale droogheid en botverlies.

Hoewel HRT zeer effectief kan zijn, is het niet zonder risico’s. Er zijn zorgen over de mogelijke verhoogde kans op borst- en eierstokkanker, evenals hart- en vaatziekten. Daarom is het belangrijk dat vrouwen goed worden geïnformeerd over zowel de voordelen als de risico’s voordat ze besluiten met HRT te beginnen.

1. Verhoogd Risico op Borstkanker

Verschillende studies hebben aangetoond dat HRT, vooral combinatie HRT (oestrogeen en progestageen), het risico op borstkanker kan verhogen. Een grootschalige studie, de Women’s Health Initiative (WHI), vond dat vrouwen die combinatie HRT gebruikten, een verhoogd risico op borstkanker hadden vergeleken met vrouwen die een placebo kregen  .

2. Verhoogd Risico op Hart- en Vaatziekten

Hoewel sommige vormen van HRT kunnen helpen bij het verlagen van het risico op hartziekten wanneer gestart bij vrouwen jonger dan 60 jaar of binnen 10 jaar na het begin van de menopauze, toonde de WHI-studie aan dat HRT het risico op hartaanvallen, beroertes en bloedstolsels kan verhogen bij oudere vrouwen .

3. Verhoogd Risico op Bloedstolsels

HRT kan het risico op diepe veneuze trombose (DVT) en longembolie verhogen. Dit risico is hoger voor combinatie HRT dan voor oestrogeen alleen. Studies suggereren dat het risico op bloedstolsels met HRT verdubbeld is vergeleken met vrouwen die geen HRT gebruiken  .

4. Verhoogd Risico op Eierstokkanker

Er zijn aanwijzingen dat HRT ook het risico op eierstokkanker kan verhogen. Een meta-analyse van epidemiologische studies toonde aan dat zelfs kortdurend gebruik van HRT het risico op eierstokkanker kan verhogen .

5. Verhoogd Risico op Galblaasziekte

HRT is ook in verband gebracht met een verhoogd risico op galblaasziekten, zoals galstenen en galblaasontsteking. Dit komt doordat oestrogeen de hoeveelheid cholesterol in de galblaas kan verhogen, wat kan leiden tot de vorming van galstenen .

Wetenschappelijke Bronnen

Women’s Health Initiative (WHI) Study:

Rossouw, J. E., Anderson, G. L., Prentice, R. L., et al. (2002). “Risks and benefits of estrogen plus progestin in healthy postmenopausal women: principal results from the Women’s Health Initiative randomized controlled trial.” *JAMA*, 288(3), 321-333.

Million Women Study: Beral, V., Banks, E., Reeves, G., et al. (2003). “Breast cancer and hormone-replacement therapy in the Million Women Study.” *Lancet*, 362(9382), 419-427.

Circulation Study: Manson, J. E., Hsia, J., Johnson, K. C., et al. (2003). “Estrogen plus progestin and the risk of coronary heart disease.” *New England Journal of Medicine*, 349(6), 523-534.

Journal of Thrombosis and Haemostasis: Cushman, M., Kuller, L. H., Prentice, R., et al. (2004). “Estrogen plus progestin and risk of venous thrombosis.” *JAMA*, 292(13), 1573-1580.

Thrombosis Research: Canonico, M., Oger, E., Plu-Bureau, G., et al. (2007). “Hormone therapy and venous thromboembolism among postmenopausal women: impact of the route of estrogen administration and progestogens: the ESTHER study.” *Circulation*, 115(7), 840-845.

Lancet: Collaborative Group on Epidemiological Studies of Ovarian Cancer. (2015). “Menopausal hormone use and ovarian cancer risk: individual participant meta-analysis of 52 epidemiological studies.” *Lancet*, 385(9980), 1835-1842.

British Medical Journal: Simon, T., Beaugerie, L., Navier, B., et al. (2001). “Hormone replacement therapy and risk of acute pancreatitis: a prospective cohort study of the French National Health Insurance database.” *BMJ*, 323(7312), 240-241.

Het belang van gehoord worden

Ongeacht de gekozen behandelmethode is het essentieel dat vrouwen zich gehoord en begrepen voelen. Een open en eerlijke communicatie kan een wereld van verschil maken. Vrouwen zouden aangemoedigd moeten worden om hun symptomen en zorgen duidelijk te uiten, en artsen zouden actief moeten luisteren en de tijd moeten nemen om alle mogelijke opties te bespreken.

Conclusie

De overgang is een uitdagende periode, maar met de juiste ondersteuning en behandeling kunnen vrouwen deze fase van hun leven met vertrouwen tegemoet treden. Of het nu gaat om de orthomoleculaire benadering of hormonale substitutietherapie, het is cruciaal dat vrouwen toegang hebben tot betrouwbare informatie en dat hun zorgen serieus worden genomen. Alleen zo kunnen ze de best mogelijke beslissingen nemen voor hun gezondheid en welzijn. Het mag duidelijk zijn dat ik vanuit mijn vak als orthomoleculair hormoontherapeut altijd eerst de natuurlijke weg zou adviseren maar als dit je uiteindelijk niet verder helpt, kan HRT zeker een mooi alternatief zijn.

Bronnen

– [Menopause Today](https://www.menopausetoday.com)

– [Orthomoleculaire Geneeskunde](https://www.orthomoleculair.org)

– [Hormonale Substitutietherapie](https://www.hormone.org)