Burn-out: niet zo eenvoudig

Het is trending nieuws op het moment. Steeds meer mensen krijgen een burn-out.

Wat is nu precies een burn-out en hoe weet je of jij dat ook hebt?

Allereerst, dat is niet zo eenvoudig. Burn-out wordt vaak in één adem genoemd met het chronische-vermoeidheidssyndroom en depressie. Er is ook discussie in de medische wereld of burn-out nu een op zichzelf staand ziektebeeld is. Men is er nog niet over uit, wat de definitie is van deze aandoening.

Over 3 belangrijke aspecten is men het over het algemeen wel eens. Er is sprake van

• Emotionele uitputting
• Cynisme (vervreemding van werk en/of de mensen waarmee je werkt)
• Verminderde werkprestaties

Stress op het werk en in het persoonlijke leven worden gezien als de oorzaak en (hoog) gevoelige mensen, met veel verantwoordelijkheidsgevoel en neiging tot perfectionistisch zijn, hebben meer kans om een burn-out te ontwikkelen.

Nu kan je vaak weinig veranderen aan de omstandigheden, de sociaaleconomische situatie, waar je je in bevindt maar wel aan de manier waarop je ermee omgaat.

Vaak wordt aan mensen met een vermoedelijke burn-out een antidepressivum voor geschreven, maar dat is niet de oplossing van de problemen.

Symptomen van een burn-out

Wat zijn nu de symptomen van de bovengenoemde aspecten.

Emotionele uitputting: een gevoel van leeg, overbelast en moe zijn, letterlijk uitgeput. Je hebt niet voldoende energie om de dagelijkse dingen te doen.

Cynisme of vervreemding van werk-gerelateerde zaken: je baan wordt steeds meer een frustratie, je collega’s en het werk vind je steeds minder leuk, je neemt emotioneel afstand en voelt minder betrokkenheid bij je functie.

Verminderde prestaties: je bent steeds minder in staat om werk of taken goed te doen, je voelt je niet meer bekwaam en je vertrouwen hierin neemt af, je kan je niet goed meer concentreren, krijgt steeds minder zin in het werk en je wordt minder creatief en productief.

Oorzaken & risicofactoren

• Stress op het werk en/of in het persoonlijke leven
• Te hoge werkdruk
• Je niet gewaardeerd voelen
• (Te) groot verantwoordelijkheidsgevoel
• Perfectionisme/idealisme
• Altijd zorgen voor anderen
• Bepaalde beroepsgroepen zoals artsen, leraren, politieagenten
• Mantelzorger zijn
• Alcohol- en drugsgebruik
• Verstoorde stressrespons
• Gebrek aan slaap en ontspanning
• Gebrek of te veel aan sporten
• Tekort aan vitaminen/mineralen

Diagnose

De gehanteerde definitie die het meest gangbaar is om de diagnose te stellen is die van psychologe Christina Maslach. Zij heeft ook de Maslach Burnout Inventory test ontwikkeld. Een vragenlijst met puntensysteem, die ernst van de klachten in kaart kan brengen.

Lichamelijke oorzaken

Hoewel burn-out grotendeels stress gerelateerd is, kunnen er ook lichamelijke oorzaken en verbanden zijn waardoor iemand opgebrand raakt.

Denk aan hormonale stoornissen zoals een verstoorde werking van de schildklier, de bijnieren, een verstoorde stressrespons of een disbalans in bepaalde neurotransmitters zoals dopamine, serotonine, adrenaline. Medicijn- drugs- en alcoholgebruik kunnen hier ook een rol spelen.

Met name over de relatie tussen verstoorde stressrespons en bijnieren valt nog een hoop te onderzoeken.

De oplossing

Door vakantie nemen en veel slapen, kom je niet tot de oplossing. Het is verstandig te kijken naar de oorzaken in je leven die ertoe hebben geleid dat je een burn-out hebt ontwikkeld, zoals de omstandigheden op het werk en de persoonlijke situatie. Wanneer de situatie niet veranderd kan worden, moet er gewerkt worden aan de manier waarop je ermee omgaat, leren grenzen stellen zonder het gevoel te hebben dat je anderen te kort doet en je eigen instelling herzien, anders val je in no-time terug in de oude situatie. En last but not least: je moet weer leren te ontspannen.

Vaak is het doormaken van een burn-out een belangrijk keerpunt in het leven of reden om een en ander drastisch om te gooien. Een nieuw begin.

Bron: PlaceboNocebo 6 2017